seria Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica

Wydanie 320(35)3 2015

Oryginalne prace twórcze

Rola technik barwienia w ocenie seminologicznej nasienia ssaków 

Dorota Banaszewska, Katarzyna Andraszek, Ewa Zdrowowicz, Magdalena Czubaszek, Renata Walczak-Jędrzejowska

Abstrakt. Najważniejszymi parametrami oceny nasienia są koncentracja, ruchliwość i morfologia plemników. Morfologia plemników jest uznawana za najbardziej wiarygodny parametr w przewidywaniu płodności samców. Problemem w ocenie morfologii i morfometrii nasienia jest brak standaryzacji w odniesieniu do stosowanych technik barwienia. Procedura barwienia oraz zastosowane odczynniki mogą w istotny sposób wpływać na wartość parametrów morfometrycznych plemnika. Stosowanie barwników o różnym pH, różnej osmolarności oraz czas trwania procedury mogą wpływać na kształt i rozmiar plemników, a tym samym na wynik

Wpływ sposobu uprawy, odmiany oraz okrywania roślin na kształtowanie się parametrów biochemicznych kapusty chińskiej (Brassica chinensis Juslen.) 

Katarzyna Bychowiec, Beata Smolik, Paweł Słodkowski, Alicja Auriga, Justyna Pelc, Maja Sędzik

Abstrakt. Zbadano wpływ osłon (folii perforowanej o 100 i 400 otworach na 1 m oraz włókniny polipropylenowej Agryl P17), sposobu uprawy (z siewu nasion oraz z rozsady) na wybrane parametry fizjologiczne (stężenie dwutlenku węgla oraz transpirację) i biochemiczne (stężenie proliny i dialdehydu malanowego) w liściach dwóch odmian kapusty chińskiej (Yoj- -Choy F i Green Fortune F ), rosnących w warunkach polowych. Zastosowane w doświadczeniu 1 1 osłony wpłynęły na zmianę parametrów biochemicznych w badanych roślinach. Największą 2 asymilację wykazano w przypadku folii perforowanej o 400 otworach na 1 m , najmniejszą natomiast w przypadku włókniny. Folia wpłynęła także na wzrost intensywności transpiracji. Włóknina w największym stopniu podwyższała stężenie proliny i dialdehydu malonowego w liściach kapusty Największe stężenie tych parametrów stwierdzono u odmiany Yoi-Choy F . . 1 chinese cabbage, cover, growth, malondialdehyde, proline.

Zmiany właściwości chemicznych gleb rdzawych typowych (Brunic Arenosols) po jedenastu latach odłogowania 

Justyna Chudecka, Tomasz Tomaszewicz

Abstrakt. Porównano właściwości chemiczne (pH, właściwości sorpcyjne, zawartość +3 + próchnicy, Al , H , przyswajalne dla roślin Mg, P, K) gleb rdzawych typowych (Brunic Arenosols) przed odłogowaniem i po upływie 11 lat od zaprzestania uprawy. Właściwości zostały oznaczone według metod powszechnie obowiązujących w gleboznawstwie. Odnotowano, że gleby odłogowane zawierały istotnie większą ilość próchnicy niż gleby uprawne. Odłogowanie sprzyjało zakwaszeniu gleb, które następowało z różną intensywnością w profilu glebowym, w zależności od uziarnienia. Proces zakwaszania związany był ze zmniejszeniem się sumy zasadowych kationów wymiennych (S), kationowej pojemności wymiennej (T) i stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami (V) oraz ze zwiększeniem zawartości wymiennych form glinu i wodoru. Gleby odłogowane zawierały więcej przyswajalnego magnezu i fosforu niż gleby uprawne, natomiast ilość potasu przyswajalnego była porównywalna.

Porównanie składu chemicznego ziarna wybranych odmian pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) w ekologicznym i konwencjonalnym systemie produkcji 

Ewelina Łysoń, Wioletta Biel, Magdalena Sobolewska

Abstrakt. Materiał badawczy stanowiło ziarno pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) pochodzące z doświadczenia przeprowadzonego w Gülzow (Niemcy) w latach 2010–2011. Celem badań było porównanie wybranych cech jakościowych czterech niemieckich odmian pszenicy ozimej (Akteur, Adler, Discus, JB Asano) uprawianych w ekologicznym i konwencjonalnym systemie produkcji. Oceną objęto zawartość: suchej masy, białka, tłuszczu, włókna surowego, węglowodanów ogółem, frakcji włókna (NDF, ADF, ADL, HCEL, CEL). W systemie ekologicznym w przypadku czterech odmian średnio z dwóch lat uzyskano o 27% mniej białka niż w ziarnie z uprawy konwencjonalnej (p < 0,05). Stwierdzono, że ziarno pszenicy ozimej z uprawy ekologicznej zawierało więcej węglowodanów ogółem (p < 0,01) i włókna surowego (p < 0,05) niż z uprawy konwencjonalnej. Poszczególne odmiany cechowały się istotnie zróżnicowaną zawartością włókna surowego, a także frakcji włókna. Na podstawie przeprowadzonych badań nie można jednoznacznie stwierdzić, który system uprawy pszenicy ozimej ma korzystniejszy wpływ na jej wartości odżywczą i pokarmową.

Wybrane zagadnienia dotyczące eutanazji zwierząt. Część II. Etyka w obliczu śmierci 

Małgorzata Mikuła, Mirosława Kulawik, Krzysztof Szlufik, Filip Rzepiński, Bartłomiej J. Bartyzel, Marek Nowicki, Sławomir Paśko, Daria Murawska, Piotr Koczoń, Joanna Gruszczyńska, Piotr Przysiecki, Tomasz Niemiec

Abstrakt. Eutanazja zwierząt przysparza trudności natury religijnej i etycznej także wśród lekarzy weterynarii. Sposób podejścia do samego zagadnienia utraty życia przez zwierzę często wpływa na relacje pomiędzy jego właścicielem a lekarzem. Problem ten stanowi wyzwanie zawodowe i prywatne. Nieadekwatna postawa do zaistniałej sytuacji skutkować może długotrwałą utratą zaufania. Eutanazja bydła, trzody chlewnej czy drobiu w wypadku wystąpienia chorób zakaźnych jest dodatkowym wyzwaniem.

Zastosowanie probiotyków i prebiotyków w produktach mlecznych 

Wojciech Neja, Mariusz Bogucki, Joanna A. Ziółkowska, Małgorzata Jankowska, Sylwia Krężel-Czopek

Abstrakt. Probiotyki i prebiotyki, zawarte w produktach mlecznych, mogą dawać wiele pozytywnych efektów prozdrowotnych. Probiotyki to jako żywe mikroorganizmy stanowią suplement diety, a ich spożycie wpływa pozytywnie na mikroflorę jelitową gospodarza. Pozytywne efekty prozdrowotne probiotyków dla przewodu pokarmowego to m.in. przywrócenie mikroflory przewodu pokarmowego do jej prawidłowego stanu. Ponadto zapobiegają procesowi karcynogenezy oraz rozrostowi nowotworów oraz obniżają nietolerancję na laktozę. Prebiotyki jako związki, które nie są trawione przez enzymy trawienne przewodu pokarmowego, wykazują zdolność do stymulowania wzrostu bakterii probiotycznych. Prebiotyki poprawiają pracę jelit, działają przeciwcukrzycowo, przeciwmiażdżycowo oraz wpływają na biodostępność składników Słowa kluczowe: prebiotyki, probiotyki, produkty mleczne, składniki odżywcze. pokarmowych. Produkty zawierające probiotyki i prebiotyki zaliczamy do żywności funkcjonalnej,

Analiza polimorfizmu genu miostatyny (MSTN) u czterech ras koni 

Daniel Polasik, Ryszard Pikuła, Justyna Gawlik, Joanna Ochman, Arkadiusz Terman

Abstrakt. Gen kodujący miostatynę (MSTN) jest markerem optymalnego dystansu biegu, wskaźników szybkości oraz budowy ciała koni wyścigowych czystej krwi. Ponieważ wykazuje on dużą zmienność w zależności od rasy oraz typu użytkowego, zaprojektowano test do badania polimorfizmu g.66493737C/T w 1 intronie genu MSTN u koni, oparty na metodzie PCR; przeprowadzono analizę występowania wariantów g.66493737C/T u czterech ras koni hodowanych w Polsce. Badania przeprowadzono na 209 koniach reprezentujących rasy: holsztyńską, polski koń szlachetny półkrwi, polski koń zimnokrwisty i konik polski. Do analizy genu MSTN zastosowano metodę ACRS (ang. amplification created restriction site). Trawienie amplikonów genu MSTN (132pz) enzymem RsaI pozwoliło na identyfikację poszczególnych genotypów na podstawie długości fragmentów restrykcyjnych: TT – 132pz, CT – 132, 103, 29pz i CC – 103, 29pz. Na podstawie wyników stwierdzono, że genotyp CC (typ szybki, sprint) był obecny tylko u koni rasy holsztyńskiej (0,073), której przodkami były konie czystej krwi angielskiej. Genotyp CT (typ szybki, średni dystans) ujawnił się z najwyższą frekwencją u polskich koni szlachetnych półkrwi (0,735). Obie rasy reprezentują typ wierzchowy. Ostatni genotyp – TT (większa wytrzymałość) był najczęstszy u polskiego konia zimnokrwistego (0,830) i konika polskiego (0,736), które zalicza się odpowiednio do typu ciężko-zaprzęgowego i wszechstronnie użytkowego. Różnice frekwencji genotypów pomiędzy rasami były statystycznie istotne (p - 0,05 dla CC, p - 0,01 dla TT i p - 0,001 dla CT). Wyniki niniejszych badan wykazały istotne zróżnicowanie wariantów genu MSTN w zależności od typu użytkowego i rasy koni hodowanych w Polsce.

Porównanie zmian stężenia Ca, P i Mg w surowicy samic i samców daniela europejskiego (Dama Dama) w okresie wzrostu poroża u samców 

Agata Skuratko

Abstrakt. Określono dynamikę zmian stężeń Ca, P i Mg w surowicy samic i samców daniela europejskiego w okresie wzrostu poroża u samców oraz rozważono zasadność wprowadzenia w badanym okresie programu suplementacji mineralnej w zależności od płci zwierząt. Badania wykonano na dojrzałych samicach (n = 8) i samcach (n = 8) daniela europejskiego. Określono stężenie Ca, P i Mg w próbkach surowicy pobieranej w odstępach miesięcznych w okresie od kwietnia do września. U samic dynamika zmian stężenia badanych minerałów nie wykazywała znacznych zmian, charakteryzując się systematycznym wzrostem stężenia przez cały czas doświadczenia. U samców zaobserwowano podobny profil stężenia w większości badań, z wyjątkiem wyraźnego spadku stężenia Ca, P i Mg we wrześniu. Wyniki sugerują, że pokarm pastwiskowy pobierany wiosną i latem wystarcza, by zapewnić możliwość stałego uzupełniania zapotrzebowania na wapń, fosfor i magnez. Ze względu na wykazaną różnicę w dynamice zmian stężenia badanych minerałów w końcowym okresie badań zasadne jest rozważenie zwiększenia intensywności suplementacji mineralnej u samców.

Potencjał zastosowania suszonego wywaru z kukurydzy (DDGS) w celu poprawienia profilu fermentacyjnego u owiec 

Olga Wysocka, Ewa Pecka, Wojciech Zawadzki

Abstrakt. Globalny wzrost popytu na żywność oraz rosnące koszty jej produkcji sprawiają, że przemysł rolniczy poszukuje tańszych i bardziej wydajnych metod wytwarzania żywności. Częściowym rozwiązaniem tego problemu może być wykorzystanie w żywieniu zwierząt gospodarskich wysokobiałkowych pasz pochodzenia przemysłowego, takich jak suszony wywar z kukurydzy (z ang. corn dried distillers grains with solubles, DDGS). Ponieważ DDGS jest produktem ubocznym, powstającym w wyniku produkcji bioetanolu z kukurydzy, włącznie go do dawki pokarmowej stanowiłoby doskonały sposób jego naturalnej utylizacji. Istnieją przesłanki stwierdzenia, że DDGS może korzystnie wpływać na profil fermentacji, między innymi poprzez zwiększanie całkowitej produkcji lotnych kwasów tłuszczowych i dzięki zmianie proporcji między nimi. Inne doniesienia dotyczą ograniczenia emisji gazów przez zwierzęta przeżuwające. W związku z wysoką kalorycznością metanu redukcja metanogenezy jest zjawiskiem niezwykle korzystnym dla hodowców, ponieważ pozwala ograniczyć straty energii związane z emisją gazów fermentacyjnych. Ze względu na dużą pojemność cieplną uważa się, że metan ma duży wpływ na globalne ocieplenie. Kolejną korzyścią inhibowania produkcji metanu jest więc zmniejszenie ilości tego gazu w atmosferze. Efekt, jaki wywiera suszony wywar na fermentację, nie jest jednak dokładnie zbadany, szczególnie w odniesieniu do owiec, przy czym wyniki badań są często rozbieżne. Dlatego też istnieje potrzeba prowadzenia kolejnych badań, gromadzenia dostępnej wiedzy i weryfikowania, czy wykorzystanie DDGS w dawce pokarmowej owiec jest rzeczywiście celem zbieżnym z ekologicznego i produkcyjnego punktu widzenia.