Wydanie 362(61) 2022

Abstrakt. Jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara) jest gatunkiem z rzędu łuskonośne (Squamata) z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae), o światowym zasięgu występowania od zachodniej Europy, w tym wysp brytyjskich oraz Irlandii, po najdalej wysunięte krańce Azji, z granicą występowania na japońskiej wyspie Hokkaido. Populacja tego gatunku nie jest regularnie monitorowana; nie ma określonych krajowych zasad monitoringu. Obecnie liczne publikacje zwracają uwagę na postępującą intensyfikację rolnictwa, wzrost ruchu turystycznego i coraz bardziej postępującą urbanizację środowiska, co przyczynia się do migracji jaszczurek żyworodnych z tych rejonów. Sugeruje się, że poprzez ingerencję człowieka w środowisko jaszczurki żyworodne wycofują się do nienaruszonych naturalnych środowisk. Wiąże się to ze zmniejszeniem obszaru występowania tych gadów oraz z mniej licznymi obserwacjami niż dotychczas. W niniejszym artykule przedstawiono propozycję metodyki monitoringu jaszczurki żyworodnej opartego na ocenie wskaźnika stanu populacji – względnej liczebności oraz wskaźników stanu siedliska w postaci dostępności miejsc do rozrodu oraz dostępności kryjówek. Celem artykułu jest przedstawienie wskaźników stanu populacji oraz wskaźników stanu siedliska, dodatkowo ustalenie przykładowych terminów i częstotliwości badań w ramach możliwych do przeprowadzenia badań monitoringowych populacji jaszczurki żyworodnej.

Abstrakt. Celem pracy było scharakteryzowanie podstawowych wskaźników rozrodu oraz zbadanie wpływu wybranych czynników na wielkość analizowanych parametrów płodności 100 krów rekordzistek pod względem życiowej produkcyjności mlecznej. Zwierzęta doświadczalne były rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej, odmiany czarno-białej. Za rekordzistki uznano takie krowy, które wyprodukowały w ciągu życia co najmniej 100 tys. kg mleka. Zwierzęta wybrano losowo ze stad objętych oceną wartości użytkowej w regionie Poznań w latach 2003–2016. Wykazano, że analizowane krowy rekordzistki pod względem życiowej produkcyjności mlecznej cechowały się nieco obniżoną płodnością. Zwierzęta te były w preferowanym średnim wieku podczas pierwszego wycielenia i charakteryzowały się właściwą przeciętną długością ciąży. Wykazane stosunkowo wysokie zużycie nasienia na skuteczną inseminację spowodowało wydłużenie okresów: międzywycieleniowego, międzyciążowego i usługi inseminacyjnej. Podczas zarządzania stadem krów mlecznych w aspekcie wysokiej produkcyjności życiowej i cech płodności zaleca się tak sterować rozrodem zwierząt, aby wycielenia przypadały na okres zimowy, przy czym pierwsze wycielenia powinny mieć miejsce do 27 miesiąca życia.

Abstrakt. Badaniami objęto buhaje rasy mięsnej limousin utrzymywane w gospodarstwach na terenie Polski, których rodzice byli pochodzenia polskiego i francuskiego. Celem badania było oszacowanie, czy osobniki pochodzenia polskiego dorównują swoim potencjałem genetycznym zwierzętom pochodzącym z Francji. Badania prowadzono w latach 2019–2022 w ramach programu MNiSW „Doktorat wdrożeniowy” DWD3/53/2019, we współpracy z Polskim Związkiem Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego. Materiał do badań stanowiło 925 buhajów, w tym 447 po ojcu francuskim i 478 po ojcu polskim. W przypadku buhajów polskiego pochodzenia zwrócono uwagę na to, by w rodowodach we wcześniejszych dwóch pokoleniach nie wystąpili rodzice pochodzenia francuskiego. W analizie porównawczej uwzględniono następujące czynniki: kraj pochodzenia ojca buhaja, kraj pochodzenia matki buhaja, masę ciała przy wycieleniu [kg], masę ciała w 210. i 420. dniu życia [kg] oraz przyrosty [g] w tym okresie, masę standaryzowaną w 210. i 420. dniu [kg], a także wysokość w kłębie [cm], obwód klatki piersiowej [cm], pomiar USG mięśnia najdłuższego grzbietu [cm3], wskaźnik mięsności, wskaźnik rozwoju, wskaźnik oceny zbiorczej, kaliber, udział mięśni i kości, cechy funkcjonalne oraz kondycję. Dane analizowano w poszczególnych miesiącach roku. Analizę statystyczną wykonano przy użyciu wieloczynnikowej analizy wariancji ANOVA, za pomocą programu SPSS.23. Wykazano istotny wpływ pochodzenia ojca na parametry życiowe buhajów. Średnia masa ciała urodzeniowa buhajków po polskim ojcu wynosiła 39,08 kg i była mniejsza o 0,95 kg (p ≥ 0,01) niż samców francuskiego pochodzenia. Masa ciała, przyrosty dobowe, standaryzowana masa ciała w 210. i w 420. dniu życia, wysokość w kłębie, obwód klatki piersiowej, pomiar USG mięśnia najdłuższego grzbietu, wskaźnik mięsności, wskaźnik rozwoju, wskaźnik oceny zbiorczej przemawiały na korzyść buhajków pochodzenia francuskiego. Nie wykazano natomiast istotnych różnic dla takich cech, jak: pochodzenie matki, kaliber, udział mięśni i kości, cechy funkcjonalne oraz kondycja.