seria Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica

Wydanie 309(29) 2014

Oryginalne prace twórcze

Zmienność kształtu czaszki szynszyli małej (Chinchilla laniger, Molina 1782) Cz. 1. kąty czaszki 

Piotr Baranowski, Magdalena Wróblewska, Katarzyna Pęzińska-Kijak

Abstrakt. Celem badań było oszacowanie wielkości zmian wartości kątów czaszki szynszyli małej w okresie wzrostu i rozwoju oraz porównanie wartości ustalonych dla osobników dorosłych zwierząt hodowlanych z wynikami pomiarów czaszek zwierząt bytujących w warunkach naturalnych. Badaniami objęto czaszki hodowlanych 319 samców i samic szynszyli małej w sześciu okresach życia, obejmujących wiek od 1 do ponad 800 dni oraz 32 czaszki zwierząt dorosłych pochodzące z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Czaszki sfotografowano, na fotografiach wyznaczono 12 kątów wyprowadzonych z punktów stałych czaszki. Różnice między grupami oraz współzależności między cechami szacowano modułami z programu Statistica 9 v.Pl. W wyniku badań stwierdzono, że pomimo różnych warunków życia, okres około stuletniej hodowli nie wykreował nowego morfotypu dla tego gatunku gryzoni.

Struktura zieleni miejskiej w osiedlach mieszkaniowych powstałych w Szczecinie w ciągu XX wieku 

Elżbieta Dusza, Anna Kiepas-Kokot, Michał Kupiec, Andrzej Łysko

Abstrakt. Na przestrzeni lat formowanie powierzchni na obszarach pełniących funkcję mieszkaniową ulegało różnym tendencjom, choć ich główna funkcja pozostawała niezmienna. Na przykładzie różnowiekowych osiedli mieszkaniowych można prześledzić, jak wraz z upływającym czasem zmieniała się struktura poszczególnych elementów, w tym zieleni osiedlowej, na obszarach zabudowy wielorodzinnej. W niniejszej pracy poddano analizie strukturę udziału składowych terenów wybranych osiedli mieszkaniowych lewobrzeżnej części Szczecina, szukając odpowiedzi na pytanie jak ewaluowały i jak funkcjonują obecnie osiedlowe tereny zieleni. Do analizy wybrano dziewięć osiedli mieszkaniowych z terenu lewobrzeżnej części Szczecina, kierując się w wyborze okresem ich powstania: w okresie międzywojennym XX wieku, w epoce „wielkiej płyty” – lata 70.–80. XX wieku oraz wybudowane po 2000 roku. W wybranych do badań obszarach przeanalizowano strukturę użytkowania przestrzeni oraz określono skład gatunkowy zieleni wysokiej. Największy udział terenów zieleni w wybranych do analizy osiedlach lewobrzeżnej części Szczecina stwierdzono w przypadku terenów najstarszych, pochodzących z początku XX wieku (ok. 50% udziału w ogólnej powierzchni terenu). Przedwojenne osiedla mieszkaniowe cechuje dojrzała struktura zieleni, z okazami cennymi pod względem przyrodniczym. Problemem jest brak infrastruktury komunikacyjnej i wypoczynkowej. Osiedla budowane w latach 70. charakteryzuje zróżnicowany udział terenów zieleni (30–50%). Osiedla „wielkiej płyty” charakteryzują się złym rozplanowaniem zieleni oraz przypadkowym i skromnym doborem gatunków. W przypadku osiedli najmłodszych zauważa się wyraźnie mniejszy udział terenów zieleni kosztem terenów przeznaczonych na potrzeby komunikacyjne. Nowoczesne osiedla są zazwyczaj odpowiednio zaprojektowane pod względem roślinności ozdobnej, jednak coraz częściej brak jest miejsca na zielone enklawy o charakterze rekreacyjnym.

Asymetria wybranych elementów szkieletu lisa pospolitego (Vulpes Vulpes) i jenota (Nyctereutes procyonoides) dzikiego i hodowlanego 

Piotr Baranowski, Katarzyna Pęzińska-Kijak, Piotr Nowak, Olga Stelter, Lidia Felska-Błaszczyk

Abstrakt. Celem badań było określenie wpływu pochodzenia i płci zwierząt na występowanie symetrii lub asymetrii wybranych elementów szkieletu kończyny piersiowej lisa pospolitego dzikiego i hodowlanego oraz jenota dzikiego i hodowlanego. Badania przeprowadzono na 20 osobnikach lisa pospolitego hodowlanego (10 samców i 10 samic) i 24 osobnikach lisa dzikiego (15 samców i 9 samic) oraz na 20 osobnikach jenota hodowlanego (10 samic i 10 samców) i 12 osobnikach jenota dzikiego (6 samic i 6 samców). Od wszystkich osobników wypreparowano elementy prawej i lewej kończyny obręczy piersiowej (cingulum membri thoracici) – łopatkę (scapula) oraz kościec części wolnej kończyny piersiowej reprezentowany przez kość ramienną (humerus), kość promieniową (radius) i kość łokciową (ulna). Kości zostały zmierzone za pomocą suwmiarki elektronicznej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że asymetria kości kończyny przedniej występuje sporadycznie i zasadniczo u zwierząt hodowlanych. Na wszystkie analizowane cechy metryczne wybranych kości miały wpływ badane źródła zmienności (pochodzenie zwierząt oraz płeć). W kości ramiennej lisów pospolitych stwierdzono asymetrię lewostronną, która występowała również w pozostałych elementach szkieletu. Przeprowadzone badania skłaniają do stwierdzenia, że utrzymanie

Ocena efektywności oczyszczania ścieków komunalnych w porównaniu z klasyfikacją stanu jednolitych części wód powierzchniowych 

Marzena Gibczyńska, Ryszard Sobieralski, Katarzyna Mnich, Marcin Gackowski

Abstrakt. Przedmiotem opracowania jest ocena stopnia oczyszczenia ścieków w komunalnej oczyszczalni ścieków w Nowogardzie na podstawie wartości następujących parametrów ), chemicznych i fizykochemicznych: zawiesina, biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT 5 chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT), ogólna zawartość azotu i fosforu. Do analizy wybrane zostały parametry charakteryzujące zanieczyszczenie ścieków, które w największym stopniu wpływają na stan odbiornika, do którego odprowadzane są ścieki. W procesie oczyszczania ścieków w oczyszczalni ścieków w Nowogardzie redukcja zanieczyszczeń, określonych przez zawartość w ściekach zawiesiny, fosforu ogólnego, azotu ogólnego i wskaźników BZT i ChZT, była powyżej 90%. Przyjmując kryteria podane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych z 2011 roku średnia zawartość zawiesiny w ściekach oczyszczonych w 2012 roku umożliwia zakwalifikować je do wód klasy I. Wartość stosunku ChZT : N w 2011 i 2012 roku wskazują na stabilizację składu chemicznego analizowanych ścieków oraz odpowiednie warunki do prawidłowego przebiegu procesu denitryfi

Różnice genotypowe pomiędzy odmianami pomidora o różnej odpowiedzi na stres solny 

Marcelina Krupa-Małkiewicz, Małgorzata Franczak, Marta Grabiec, Beata Smolik, Miłosz Smolik

Abstrakt. Celem pracy było określenie różnic genotypowych między trzema odmianami uprawnymi pomidora [Lycopersicon esculentum (Mill.)] – Zorza, Paw i Złoty Ożarowski, poddanych działaniu stresu solnego w warunkach laboratoryjnych. Tolerancję na zasolenie określono za –3 pomocą testu szalkowego na płytkach Petriego, stosując trzy stężenia soli: 25 mM F dm NaCl + –3 –3 –3 –3 25 mM F dm KCl, 25 mM F dm NaCl + 50mM F dm KCl oraz 50 mM F dm NaCl. Kontrolę w doświadczeniu stanowiła woda sterylna. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów biometrycznych (zdolność kiełkowania, długość siewki i korzeni), badane genotypy podzielono na trzy klasy fenotypowe według ich cech morfologicznych. Siewki uznane za tolerancyjne przydzielono do pierwszej klasy fenotypowej, średniotolerancyjne do drugiej, a wrażliwe do klasy trzeciej. Różnice genotypowe pomiędzy badanymi obiektami określono, stosując technikę ISSR-PCR. Zaobserwowano różnice w długości amplifikowanych sekwencji miedzy mikrosatelitarnych pomiędzy badanymi odmiana pomidora, jak i siewkami należącymi do różnych klas fenotypowych.

Występowanie Calamagrostis epigejos L. (Roth) w zbiorowiskach roślinnych różnych biotopów 

Ignacy Kutyna, Katarzyna Malinowska, Elżbieta Młynkowiak

Wpływ zasolenia na aktywność dehydrogenaz w odniesieniu do ekologicznego znaczenia skażenia gleby 

Arkadiusz Telesiński, Mirosław Onyszko, Michał Stręk, Maciej Płatkowski

Optymalizacja systemu selekcji genotypów pszenicy zwyczajnej z translokacją ‘pontin’ 

Joanna Ciura, Magdalena Szeliga, Mirosław Tyrka