Wydanie 330(40)4 2016

Abstrakt. W latach 2014–2015 przeprowadzono badania nad występowaniem szkodników i grzybów mikroskopowych zasiedlających róże Ogrodu Miejskiego „Różanka” w Szczecinie. Monitoringiem objęto wybrane taksony róż: Rosa thea hybrida (odmiany ‘Alchymist’, ‘Aspirin Rose’, ‘Blaze Superior’, ‘Carina’, ‘Die Welt’, ‘Fairy’, ‘Flamingo’, ‘Flammentanz’, ‘Gloria Dei’, ‘Goldstern’, ‘Ingrid Bergman’, ‘Mr Lincoln’, ‘Muttertag Orange’, ‘Santana’ i ‘Sommerwind’), R. x centifolia (odmianę ‘Petit De Holand’) oraz na R. rugosa. Określono skład gatunkowy szkodników i grzybów mikroskopijnych oraz preferowanych żywicieli. Stwierdzono, że występowanie szkodników i grzybów zależało od odmiany róży, terminu prowadzonych obserwacji i od obecności innych czynników biologicznych. Odnotowano występowanie antagonistycznych zależności pomiędzy szkodnikami a grzybami zasiedlającymi badane odmiany róż. Najmniejszym stopniem zasiedlenia zarówno przez szkodniki, jak i grzyby cechowała się odmiana R. ‘Ingrid Bergman’.

Abstrakt. Niniejsza praca przedstawia nowe stanowiska korzeniówki mniejszej Monotropa hypophegea L. – rzadkiego gatunku w Polsce i na Pomorzu Zachodnim. Odnotowano je na terenie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego, w okolicy miejscowości Płonno, oddalonej o ok. 6 km na wschód od Barlinka. Gatunek ten odnotowano w lasach mieszanych należących do Nadleśnictwa i Leśnictwa Barlinek, w oddziałach leśnych 705f, 708b, 709a i 709b. Populacja Monotropa hypophegea liczyła ponad 300 osobników.

Abstrakt. Doświadczenie polowe zostało wykonane w Rolniczej Stacji Doświadczalnej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie w Lipniku koło Stargardu Szczecińskiego w latach 2009-2011. Czynnikami badawczymi w doświadczeniu były: systemy uprawy (uproszczony i orkowy), wybrane odmiany i rody orkiszu pszennego (‘Frankenkorn’, ‘Oberkulmer Rotkorn’, ‘STH 8’, ‘STH 11’, ‘STH 12’) oraz poziomy nawożenia azotem (kontrola – . –1 zero, 50, 100, 150 kg azotu ha ). Materiał badawczy stanowiły próby ziarna, uzyskane jako średnie dla kombinacji doświadczalnych. W próbkach ziarna oznaczono podstawowy skład chemiczny oraz frakcje włókna. Wyniki przedstawionych badań wykazały, iż istnieją możliwości kształtowania zawartości składników odżywczych decydujących o wykorzystaniu ziarna orkiszu w przemyśle spożywczym poprzez czynniki agrotechniczne. Wyższe dawki azotu istotnie . –1 zwiększyły zawartości białka ogółem (154 g kg ). Odmiany i rody miały istotny wpływ na zawartość . . . –1 –1 –1 białka ogółem (154 g kg ), tłuszczu (19.3 g kg ) i popiołu surowego (20.8 g kg ) oraz . –1 frakcji włókna pokarmowego neutralnodetergentowego (114 g kg ) i kwaśnodetergentowego . –1 (33.3 g kg ).

Abstrakt. W badaniach wyznaczano zawartość jonów i wybranych metali ciężkich oraz toksyczność w próbkach wody powierzchniowej i przydennej oraz osadów dennych pobranych powyżej i poniżej sześciu hydroelektrowni w dorzeczu Słupi. Z wyjątkiem niektórych substancji biogennych profil jonowy wody wskazuje na jej wysoką czystość. Nie wykryto toksyczności próbek wodnych za pomocą przesiewowego testu Microtox, jak również za pomocą testów Spirotox i Daphtoxkit F. Mimo że średnie stężenia metali w wodzie i osadach dennych były bardzo niskie, wykryto nieznaczną toksyczność próbek osadów. Tylko w przypadku dwóch elektrowni (Krzynia, Skarszów Dolny) toksyczność osadów powyżej nich była wyższa niż poniżej. Obserwowane zależności są prawdopodobnie związane z naturalnym lub sztucznym charakterem kanałów doprowadzających wodę do elektrowni. W ujęciu ogólnym funkcjonowanie hydroelektrowni nie przyczynia się do wzrostu stężenia metali ciężkich i toksyczności próbek wodnych i osadów dennych. Obecnie hydroelektrownie są wyjątkową atrakcją turystyczną.

Abstrakt. Chociaż rozbudowa kanalizacji i powstające liczne oczyszczalnie ścieków na terenie południowej Polski w sposób istotny wpłynęły na poprawę jakości wód powierzchniowych, eliminując stały i niekontrolowany dopływ zanieczyszczeń z indywidualnych gospodarstw, to jednocześnie same oczyszczalnie mogą być przyczyną lokalnego pogarszania się stanu sanitarnego cieków na odcinkach za zrzutem wód. Celem badań była ocena wpływu ścieków oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni na jakość mikrobiologiczną i występowanie Escherichia coli w wodach rzek. Punkty badawcze zlokalizowano przed lokalnymi oczyszczalniami i za nimi na sześciu rzekach, które są odbiornikami ścieków oczyszczonych: Wisła, Dłubnia Chechło, Minóżka, Krzeszówka i Prądnik. W wodach oznaczano liczebność bakterii mezofilnych i psychrofilnych metodą seryjnych rozcieńczeń oraz liczebność Escherichia coli metodą filtracji membranowej. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że dopływ ścieków oczyszczonych znacznie zwiększa liczebność bakterii mezofilnych i psychrofilnych w wodzie, co świadczy o tym, że oczyszczanie nie pozbawia ścieków wszystkich zanieczyszczeń mikrobiologicznych. W próbkach wód pochodzących ze stanowisk zlokalizowanych za oczyszczalniami wykrywano również liczniejsze występowanie E. coli. Na stopień zanieczyszczenia wód ściekami miała wpływ wielkość oczyszczalni i objętość rzeki. Przeprowadz

Abstrakt. Srebro jest jednym z częściej używanych nanomateriałów w wielu gałęziach przemysłu. Nanocząstki srebra (Ag-NPs) okazały się dobrym środkiem antybakteryjnym i dezynfekującym, mogą być także nośnikami różnych substancji. Celem badań była ocena toksycznego działania nanocząstek srebra syntetyzowanych metodą biologiczną na Selenastrum capricomutum (Algaltoxkit FTM) oraz Lemna minor. Do syntezy użyto płynów pohodowlanych szczepu Bacillus subtilis, do których dodawany był azotan srebra o stężeniu końcowym 1 mM. Obecność nanocząstek srebra monitorowana była za pomocą specktrofotometru UV-Vis. Testy toksyczności zostały wykonane zgodnie z normami OECD Guideline 201 (2006) i ISO standard 20079 (2006). Test Algaltoxkit oceniał dwa parametry – hamowanie wzrostu komórek glonu oraz zawartość w nich chlorofilu a. Badanymi parametrami w teście Lemna minor były: liczba i powierzchnia frondów, biomasa oraz zawartość barwników (chlorofilu a i b oraz karotenoidów). W badaniach stwierdzono, że jony Ag+ były bardziej toksyczne dla organizmów Selenastrum capricomutum i Lemna minor niż biologicznie syntetyzowane nanocząstki srebra. Toksyczność AgNPs względem badanych organizmów była niższa, w porównaniu z jonami Ag+, w przypadku wszystkich badanych parametrów. Wyniki wskazują, że

Abstrakt. Badania przeprowadzono w stadzie bydła rasy limousine w województwie zachodniopomorskim. Badaniami objęto 226 cieląt czystorasowych urodzonych w latach 2011–2014. Dane, dotyczące odchowu i płci cieląt, a także mleczności matek, zebrano z dokumentacji hodowlanej prowadzonej w gospodarstwie. Celem pracy była analiza wpływu kolejności wycielenia, płci cielęcia oraz mleczności matek na wyniki produkcyjne cieląt rasy limousine. Analiza wykazała istotny (P - 0,05, P - 0,01) wpływ kolejności wycielenia na masę ciała rodzących się cieląt. Cielęta pochodzące z pierwszego wycielenia charakteryzowały się istotnie mniejszą masą ciała (32,4 kg) po urodzeniu niż cielęta z kolejnych wycieleń (2–4) – wynosiła ona odpowiednio: 36,5, 37,3, 37,9 kg. W przypadku masy ciała po odsadzeniu w 210. dniu życia oraz w przyrostach dobowych stwierdzono różnice istotne (P - 0.01) pomiędzy buhajkami a jałówkami. Wskaźniki te kształtowały się u buhajków na poziomie odpowiednio: 267,3 kg i 1093,3 g, natomiast u jałówek na poziomie odpowiednio 256,3 kg i 1048,7 g. Odnotowano istotny wpływ mleczności matek na masę ciała oraz przyrosty dobowe cieląt. Cielęta, których matki charakteryzowały się wyższą wydajnością mleka (>2000 kg), uzyskały odpowiednio 268,3 kg masy ciała w 210 dniu życia oraz przyrosty dobowe sięgające 1000,5 g. Natomiast w grupie cieląt, których matki cechowały się niższą mlecznością (1501–2000 kg), wskaźniki wynosiły odpowiednio 244,8 kg i 993,2 g.

Abstrakt. Możliwość tworzenia i wykorzystywania zwierząt transgenicznych może znacznie wpłynąć na wiele aspektów ludzkiego życia. Zwierzęta te mogą usprawnić medycynę i dać nowe możliwości przemysłowi farmaceutycznemu czy spożywczemu. Celem tej pracy jest przedstawienie dostępnych informacji o zwierzętach genetycznie zmodyfikowanych oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia i nauki. Przybliżono aspekty związane z wykorzystaniem zwierząt o zmodyfikowanym genomie jako bioreaktorów służących do produkcji białek stosowanych terapeutycznie. W pracy wyjaśniono pojęcie GMO, omówiono wykorzystanie zwierząt transgenicznych – korzyści oraz zagrożenia z tym związane. Skupiono się głównie na wykorzystaniu zwierząt o zmodyfikowanym genomie jako bioreaktorów do produkcji białek terapeutycznych, a także na rodzaj

Abstrakt. Badania terenowe stały się trwałym elementem systemu dokumentacji środowiskowej, która z kolei stała się standardowym elementem procesu inwestycyjnego. Zakres prowadzonych badań i obserwacji terenowych, prowadzonych w ramach procedur ocen oddziaływania na środowisko, jest bardzo zróżnicowany i zależy zarówno od rodzaju inwestycji, jak i od wymagań zawartych w postanowieniach wydawanych przez właściwe organy prowadzące postępowanie środowiskowe. W artykule przedstawiono analizę wybranych przykładów dokumentacji środowiskowej dotyczącej badań terenowych oraz wpływu ich wyników na uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. W analizie uwzględniono również potrzeby badań

Abstrakt. Materiał do badań stanowiły próbki ziarna uzyskane z doświadczenia prowadzonego w latach 2009–2011 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku k. Szczecina. W doświadczeniu 3-czynnikowym porównano: 2 systemy uprawy roli (uproszczony i konwencjonalny), 4 poziomy –1 nawożenia azotem (0, 50, 100 i 150 kg N • ha ) oraz 3 odmiany orkiszu ozimego (‘Franckenkorn’, ‘Oberkulmer Rothkorn’, ‘STH 12’). Oznaczono cechy jakościowe i farinograficzne ziarna, mąki i ciasta. Systemy uprawy roli (uproszczony i konwencjonalny) nie miały wpływu na jakość ziarna i mąki. Istotną różnicę stwierdzono jedynie w przypadku zawartości glutenu. Nawożenie azotem wpłynęło na badane cech jakościowe w istotny sposób. Optymalną dawką azotu okazała się –1 dawka 100 kg N • ha . Jedynie w przypadku indeksu glutenu i rozpływalności glutenu największe wartości odnotowano w wariancie kontrolnym bez nawożenia azotem. Nie stwierdzono interakcji pomiędzy nawożeniem a odmianami, z wyjątkiem indeksu glutenu. Średnie wartości tej cechy dla odmian ‘Oberkulmer Rothkorn’ i ‘Franckenkorn’ były na tym samym poziomie, niezależnie od dawki azotu. Indeks glutenu dla odmiany ‘STH 12’ zmniejszał się istotnie w miarę wzrostu dawki azotu. Wyniki badań farinograficznych wskazują, że odmianą najlepszej jakości była

Abstrakt. Deszczowe ścieki miejskie uważane są obecnie za jedno z głównych źródeł zanieczyszczenia wód. Zasadniczy ładunek tych zanieczyszczeń pochodzi z infrastruktury transportowej, a część z nich wykazuje silne oddziaływanie toksyczne na organizmy żywe. Dodatkowym źródłem substancji toksycznych w ściekach deszczowych mogą być spływy z dachów. Różnorodność pokryć dachowych stosowanych w budownictwie powoduje, że do wód opadowych spływających po powierzchni dachu uwalniana jest ogromna ilość substancji chemicznych mogących powodować zatrucie i degradację środowiska. Badano toksyczność spływów deszczowych z czterech rodzajów dachów: o pokryciu miedzianym, z blachy cynkowej, z papy oraz z płyt cementowo-azbestowych (eternitu) wobec skorupiaka słodkowodnego Daphnia magna Straus. Pobrano próbki z czterech niezależnych opadów deszczu na przełomie marca i kwietnia 2015 roku. Do badań wykorzystano ścieki deszczowe pierwszego spływu, o największej koncentracji zanieczyszczeń. Toksyczność ścieków deszczowych określono poprzez wyznaczenie parametrów 24hEC50 i 48hEC50 metodą probitową oraz metodą graficznej interpolacji. W przypadku małej toksyczności próbki, która uniemożliwiała wyznaczenie parametru EC50, obliczano parametr EC10. Toksyczność spływów deszczowych z dachów porównano z toksycznością opadu zebranego bezpośrednio, bez spłukiwania jakiejkolwiek powierzchni. Stwierdzono, że największą toksyczność wobec rozwielitek wykazywały spływy z dachu pokrytego blachą miedzianą (średnia wartość 24hEC50 wynosiła 0,17%). Spływy z dachu cynkowego wykazywały mniejszą toksyczność (24hEC50 ok. 25,6%), lecz ze względu na częstość występowania pokryć z blachy cynkowej i ocynkowanej znaczenie tego metalu w toksyczności miejskich ścieków deszczowych może być znacznie większe niż miedzi. Najmniejszą toksyczność wobec skorupiaków Daphnia magna stwierdzono w przypadku pokryć

Abstrakt. Zespół Alporta jest rzadką dziedziczną chorobą nerek spowodowaną brakiem jednego z łańcuchów kolagenu typu IV (-3, -4, -5). Kolagen typu IV jest podstawowym elementem budującym błonę podstawną kłębuszka nerkowego. Zespół Alporta występuje zarówno u człowieka, myszy, jak i psa domowego. Mutacje w obrębie genów COL4A3 i COL4A4 mają charakter zarówno recesywny, jak i dominujący. Jednakże najliczniejsza grupa mutacji występująca w obrębie genu COL4A5 jest sprzężona z chromosomem płci X. Poprzez mutacje w tych genach synteza łańcuchów: -3, -4, -5 jest niemożliwa, w następstwie czego kolagen typu IV nie jest poprawnie zbudowany, nie może w pełni następować filtracja osocza. Konsekwencją zaburzeń w filtracji jest postępująca niewydolność nerek i w efekcie zaprzestanie pracy nerek. Przy obecnej wiedzy medycznej jedynym sposobem na opóźnienie postępu choroby – zespółu Alporta są dializy i przeszczep nerki. W niniejszym artykule przedstawiono informacje na temat objawów wyżej wspomnianej choroby, opisano podstawy genetyczne oraz molekularne skutki mutacji powodującej zespół Alporta. Na podstawie dostępnej literatury przedstawiono również rady dla hodowców psów, głównie w celu ułatwienia podejmowania właściwych decyzji hodowlanych.

Abstrakt. W pracy opisano zalety zastosowania metody oksygraficznej do analizy metabolicznej mitochondrialnych enzymów oddechowych plemników knurów. Badania wykonano na nasieniu pobranym od 36 knurów 4 ras, w wieku od 8 do 40 miesięcy. Wszystkie próby nasienia charakteryzowały się przynajmniej 80-procentową zawartością plemników o ruchu postępowym. Zużycie tlenu mierzono za pomocą sondy tlenowej typu Clarka, sprzężonej z rejestratorem analogowo-cyfrowym. Pomiary wykonano w temperaturze 37°C, a szybkość –1 8 zużycia tlenu przez plemniki (v) wyrażano w nmol O · min na 10 plemników. Podstawę analizy 2 stanowiły wartości szybkości oddychania po podaniu bursztynianu (v ) i PMS (v ). Uzyskane S P wyniki wskazują, że opisana w pracy metoda oksygraficznej oceny aparatu ruchu plemnika umożliwia precyzyjne badanie stanu układu oddechowego plemników i tym samym pozwala na selekcję osobników o najlepszych parametrach nasienia, z uwzględnieniem ich cech indywidualnych, rasy i wieku; powinna stanowić uzupełnienie badań nasienia podczas selekcji knurów do stacji unasienniania, po ich chorobie, w badaniach okresowych nasienia, a także przy podejmowaniu decyzji o eliminacji knura.

Abstrakt. W doświadczeniu porównywano: wzrost krzewów, plonowanie, parametry fizyczne owoców oraz ich skład chemiczny w zależności od metody cięcia krzewów – liczby pędów głównych. Materiał stanowiły jagody goji rosnące w Sadowniczej Stacji Badawczej Katedry Ogrodnictwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Jagody goji (Lycium barbarum L.) charakteryzują się właściwościami prozdrowotnymi i odżywczymi. Od wieków stanowią niezwykle ważny element tradycyjnej medycyny chińskiej. Są tam stosowane, jako bardzo istotny składnik zdrowej diety, m.in. ze względu na występowanie cennego kompleksu polisacharydowego LBP (Lycium Barbarum Polysaccharides). Cięcie pędów pobudziło wzrost krzewów. Na krzewach ciętych na 3 pędy wyrosło więcej krótszych pędów odziomkowych, natomiast pędy jednoroczne były najdłuższe. Liście z krzewów ciętych były ciemniejsze (L* = 41.2 i 39.8) oraz miały wyższy indeks zazielenienia (42,1 i 44,8), w porównaniu z krzewami, z których nie usuwano pędów (L* = 37,3; SPAD = 43,5). Stwierdzono również istotną zależność pomiędzy indeksem zazielenienia a wartością parametru a* (r = 0,92*). Cięcie krzewów, a zwłaszcza mocne – na 3 pędy, ograniczyło plonowanie, wpłynęło jednak

Abstrakt. Spożywanie paszy wzbogaconej fruktanami typu inulinowego ma wielokierunkowe korzystne działanie prozdrowotne. Stosowanie tak zmodyfikowanej paszy m.in. zwiększa 2+ w jelitach przyswajalność wielu mikro- i makroelementów, w tym magnezu (Mg ). Ogólnie 2+ wiadomo, że Mg bierze udział w wielu procesach biologicznych, a zaburzenia jego homeostazy szczególnie w okresie wzrostu i rozwoju mogą powodować wiele niekorzystnych 2+ zmian. W utrzymaniu właściwego bilansu Mg zaangażowanych jest wiele mechanizmów i czynników, m.in. niedawno zidentyfikowane białka TRPM6 i TRPM7 (transient potential melastin 6 and 7). Ponieważ w dostępnej literaturze brakuje informacji na temat TRPM6 i TRPM7 u zwierząt gospodarskich, w tym u trzody chlewnej, podjęliśmy badania, których celem było zidentyfikowanie tych białek w nerkach prosiąt oraz analiza wpływu diety suplementowanej fruktanami typu inulinowego na ich ekspresję. Badania przeprowadzono na 16 prosiętach (samcach), krzyżówkach PIC x Penarlan P76. Zwierzęta podzielono na grupę kontrolną – prosięta żywione paszą standardową oraz na grupę prosiąt żywionych paszą suplementowaną 3-procentowym wodnym roztworem fruktanów typu inulinowego. W efekcie przeprowadzonych badań, z zastosowaniem techniki Western blot, stwierdzono, że w nerkach prosiąt występują TRPM6 i TRPM7. Stwierdzono również, że u zwierząt, którym podawano paszę wzbogaconą fruktanami typu insulinowego, wzrosła nerkowa ekspresja TRPM6, natomiast nie zmieniła się ekspresja TRMP7. Wzrost ekspresji TRMP6 u zwierząt, którym podawano wraz z paszą fruktany typu insulinowego, niewątpliwe przyczynił się do zwiększenia nerkowego zatrzymywania

Abstrakt. W niniejszej pracy przeanalizowano skład powietrza pod względem bioaerozolu bakteryjnego na terenie zagospodarowania poubojowych odpadów drobiarskich. Próbki powietrza pobrano w 4 terminach z 5 różnych obiektów (z budynku przerobu wstępnego wraz z obróbką chemiczną, z basenu z odpadami ciekłymi, z obiektu składowania osadu z oczyszczalni biologicznej, z obiektu przygotowania odpadów do kompostowania oraz z kompostowni właściwej). Analizy wykonano zgodnie z procedurami mikrobiologii środowiskowej. Oznaczono liczebność bakterii ze szczególnym uwzględnieniem Pseudomonas sp. i Clostridium sp. oraz Actinomycetes sp. Na podstawie przeprowadzonych badań powietrza stwierdzono, że bioaerozol bakteryjny występował w różnych ilościach, w zależności od wybranych grup mikroorganizmów i różnił się pomiędzy terminami wykonywanych analiz i punktami badawczymi w zależności od rodzaju i przeznaczenia obiektu zagospodarowania tychże odpadów.

Abstrakt. W pracy przedstawiono analizę warunków termicznych i pluwiometrycznych na podstawie wybranych wskaźników agrometeorologicznych w okresie wegetacyjnym (IV–X) w 2015 roku na obszarze Niziny Szczecińskiej w odniesieniu do wielolecia 1961–2014. Na podstawie wyników pomiarów temperatury powietrza wyznaczono początek i koniec oraz długość termicznego okresu wegetacyjnego, a także sumy wartości temperatur efektywnych powyżej o progu 5 C. Ponadto przeprowadzono termiczną klasyfikację miesięcy według Lorenc (2000) oraz oceniono warunki pluwiometryczne za pomocą wskaźnika standaryzowanego opadu SPI. Stwierdzono, że w 2015 roku na Nizinie Szczecińskiej termiczny okres wegetacyjny trwał 257 dni – od 19 marca do 30 listopada. Okres ten był zatem o 26 dni dłuższy od przeciętnego i czwarty pod względem długości w porównaniu z analizowanym wieloleciem. Rozpatrywany okres wegetacyjny odznaczał się stosunkowo dużymi zasobami cieplnymi w porównaniu z warunkami termicznymi panującymi do połowy lat 90 ubiegłego wieku i z przeciętnymi zasobami na tle ostatnich kilkunastu lat. Na tle klasyfikacji termicznej był to jednak okres charakteryzujący się przeciętnymi warunkami termicznymi, przy czym deficyt opadów atmosferycznych spowodował wystąpienie silnej suszy atmosferycznej określonej według wskaźnika SPI. Najbardziej niesprzyjające warunki pogodowe wystąpiły w sierpniu, który wyróżniał się anomalnie ciepłymi warunkami termicznymi oraz ekstremalną suszą atmosferyczną.

Abstrakt. W 1993 roku zakończono prace nad stworzeniem w strefie górskiej ukraińskich Karpat nowej rasy o wysokiej jakości mieszanej okrywie wełnistej – ukraińskiej karpackej owcy górskiej poprzez krzyżowanie miejscowych grubowełnistych maciorek z trykami rasy cygaj. Pod względem wydajności mlecznej i jakości wełny owce nowej rasy znacznie przewyższają lokalne rasy owiec i równie dobrze przystosowały się do specyficznego górskiego klimatu i systemu gospodarowania. W aktualnej sytuacji gwałtownego spadku popytu na wełnę owczą nowe rasy owiec okazały się konkurencyjne dzięki uniwersalnemu kierunkowi produkcji i wykorzystaniu nie tylko wełny dobrej jakości, ale także mleka i mięsa baraniego. Obecnie aktualnym kierunkiem

Abstrakt. Celem pracy było porównanie podczas zamrażalniczego przechowywania zmian zawartości suchej masy, polifenoli ogółem, flawonoidów ogółem oraz aktywności antyoksydacyjnej w owocach czereśni, w zależności od zastosowanych przed zbiorem preparatów zapobiegających pękaniu. Materiał do badań stanowiły owoce czereśni odmiany ‘Burlat’, na których zastosowano preparaty zapobiegające pękaniu owoców. W świeżych owocach oraz w trakcie ich zamrażalniczego przechowywania w temperaturze –25°C (po 60, 120 i 180 dniach) oznaczono wymienione parametry. Po zastosowaniu wszystkich preparatów zapobiegających pękaniu w świeżych owocach czereśni wystąpiło zwiększenie zawartości flawonoidów ogółem oraz aktywności antyoksydacyjnej. W trakcie zamrażalniczego przechowywania owoców, na których nie zastosowano preparatów zapobiegających pękaniu, zaobserwowano systematyczny spadek oznaczanych parametrów antyoksydacyjnych. Zastosowanie przed zbiorem osmoregulatorów i antytranspirantów w czasie zamrażalniczego przechowywania zwiększyło spadek zawartości flawonoidów ogółem i aktywności antyoksydacyjnej, ograniczyło natomiast zmiany zawartości suchej masy oraz polifenoli ogółem. Analiza wartości parametrów kinetycznych degradacji podczas przechowywania mrożonych czereśni wykazała, że zawartość flawonoidów ogółem charakteryzowała się większą stabilnością w owocach, na których nie zastosowano preparatów zapobiegających pękaniu. Odwrotną tendencję stwierdzono w przypadku polifenoli ogółem.

Abstrakt. W pracy przedstawiono charakterystykę biologiczną pięciu osobników pirapitingi Piaractus brachypomus (15,3–37,0 cm długości całkowitej) złowionych w północno-zachodniej Polsce (w Zalewie Szczecińskim, jeziorze Dąbie, w kanale z wodą zrzutową z Elektrowni Dolna Odra w Szczecinie) w latach 2002–2010 podczas połowów rekreacyjnych i komercyjnych. Dodatkowo przedstawiono udokumentowane przypadki złowienia P. brachypomus przez wędkarzy w różnych akwenach na terenie Polski (w jeziorach, stawach, zbiornikach zaporowych, rzekach i zalewach) w okresie od 2001 do września 2015 roku. Złowione ryby miały długość całkowitą 17,0–49,0 cm. Wszystkie osobniki zostały wypuszczone do zbiorników wodnych przez akwarystów. Przedstawiono i przedyskutowano również występowanie przedstawicieli tego gatunku poza naturalnym zasięgiem (czyli zlewni Amazonki i Orinoko) w Europie i na świecie, w tym złowienie żywego osobnika w Morzu Bałtyckim. Ocenę sukcesu ewentualnej inwazji w wodach Polski przeprowadzono na pirapitingach z hodowli akwarystycznej. Doświadczenia o laboratoryjne wykazały, że dolna granica tolerancji termicznej tego gatunku wyniosła 11,2 C, zatem prawdopodobieństwo przezimowania w polskich wodach należy uznać za bardzo niewielkie, nawet w podgrzanych wodach kanałów zrzutowych Elektrowni. Jednak postępujący proces globalnego ocieplenia może zwiększyć rozsiedlenie P. brachypomus z uwagi na możliwość zimowania i rozrodu w miejscach nierodzimego występowania, co zwiększy również zagrożenie przenoszenia pasożytów przez ryby z tego gatunku.