Wydanie 341(46)2 2018

Abstrakt. Polimorfizm genów DGAT1, ABCG2, SCD1 i PPARGC1A istotnie wpływa na wydajność mleka, tłuszczu i białka oraz skład chemiczny mleka. W zależności od rodzaju polimorfizmu powodują one zwiększenie bądź zmniejszenie wydajności mleka oraz tłuszczu i białka, a także ich zawartości w mleku. Na podstawie licznych badań można stwierdzić, iż słuszne jest genotypowanie zwierząt pod kątem polimorfizmu wybranych genów i wykorzystywanie tych informacji w programach hodowlanych w celu selekcji wspomaganej markerami, co pozwoli na rozwój populacji o najbardziej pożądanych cechach produkcyjnych.

Abstrakt. Oznaczono zawartość izoflawonoidów w zielonej masie wiodących ukraińskich odmian soi, w zależności od stadiów wegetacji, a także obecności wielu związków fenolowych w różnych organach wegetatywnych soi odmiany ‘Podilska-1’, która jest zalecana do siewu kombinowanego z kukurydzą na kiszonkę. Naukowo uzasadniono wpływ tych związków na zawartość tłuszczu w mleku i właściwości reprodukcyjne krów, co jest zgodne z wynikami wieloletniego stosowania kukurydziano-sojowej kiszonki jako składnika mieszanki paszowej dla wysokowydajnych krów w warunkach całorocznego jednorodnego żywienia w stadzie bydła mlecznego z 1050 krowami.

Abstrakt. Zasolenie jest jednym z głównych stresów abiotycznych na świecie ograniczających o ponad 50% plon głównych roślin uprawnych, takich jak pomidor. Odporność pomidora na zasolenie jest cechą zależną liniowo lub odmianowo. Celem badań było określenie zróżnicowania tolerancji na stres solny linii pomidora S. pimpinellifolium. W celu indukcji tworzenia tkanki kalusowej zastosowano 6 kombinacji roślinnych regulatorów wzrostu BAP i IAA, dodanych do pożywki MS. Największą masę tkanki kalusowej o ciemnozielonym zabarwieniu zaobserwowano na pożywce MS uzupełnionej 2,0 mg · dm–3 BAP i 2,0 mg · dm–3 IAA. Następnie zaindukowany kalus oraz eksplantaty pędowe pomidora wykładano na pożywkę MS z różną zawartością soli NaCl: 0 (obiekt kontrolny), 25, 50, 75, 100, 125 i 150 mM. Wykazano, że stres solny negatywnie wpłynął na wzrost i rozwój roślin, a obecność 125 i 150 mM NaCl w podłożu całkowicie zahamowała proces tworzenia kalusa oraz indukcję zarodków somatycznych. Wyniki doświadczenia wykazały, że somaklony S. pimpinellifolium, uzyskane z kalusa selekcjonowanego na pożywce MS z dodatkiem 100 mM NaCl, charakteryzowały się podwyższoną tolerancją na stres solny.

Abstrakt. W Polsce orzech włoski ze względu na swój pokrój i okazałe liście zdobył uznanie jako drzewo zdobiące otaczającą nas przestrzeń. Celem pracy było prześledzenie rozkładu przestrzennego Panaphis juglandis (Goeze) zasiedlającej drzewa Juglans regia L. w różnych siedliskach, w odniesieniu do warunków pogodowych. Badania prowadzono na orzechu włoskim (Juglans regia L.) w Siedlcach w latach 2010–2012. Do obserwacji wytypowano trzy stanowiska w ogrodach przydomowych (H1, H2, H3) oraz jedno stanowisko przyuliczne (H4). Badania wykazały, że więcej populacji szkodnika występowało w miejskich zadrzewieniach w pobliżu ulic, niż w przypadku badanych drzew z ogrodów przydomowych. P. juglandis zawsze występowała na górnej stronie liści złożonych orzecha włoskiego i formowała kolonie w pobliżu nerwu głównego tylko na pierwszych trzech zewnętrznych listkach w liściu złożonym orzecha włoskiego.

Abstrakt. Celem pracy było określenie wpływu symulowanej suszy, indukowanej mannitolem (Mn) lub sorbitolem (So) w stężeniu 0–200 mM, na kiełkowanie nasion i wzrost siewek soi zwyczajnej (Glycine max L.) w kulturach in vitro. Analizy efektywności porcesu dokonano poprzez ocenę długości łodyg i korzeni oraz świeżej i suchej masy 3-tygodniowych siewek. Wartości wskaźników biometrycznych różniły się w zależności od rodzaju zastosowanej substancji. Mn w najniższym stężeniu (50 mM) nie wpływał na badane parametry biometryczne, natomiast So (50 mM) stymulował wzrost siewek, wydłużanie się korzeni oraz wzrost liczby liści i świeżej masy roślin. Niekorzystny efekt na biomasę zanotowano dopiero przy wyższych stężeniach obydwu substancji. Mn (>50 mM – <150 mM) negatywnie wpływał na kształtowanie się świeżej i suchej masy siewek. Z kolei Mn (150 i 200 mM) powodował ponadto zahamowanie wzrostu, zmniejszenie liczby i długości liści.So (200 mM) znacznie hamował wzrost siewek, zmniejszając suchą masę.

Abstrakt. Minikiwi (Actinidia arguta) jest nową rośliną sadowniczą polecaną do uprawy w Polsce. Istnieje wiele możliwości zakładania sadów z tego gatunku, ale największym problemem jest wrażliwość aktinidii na późne wiosenne przymrozki. Latem w tracie suszy wymagane jest także nawadnianie plantacji. W przeprowadzonym doświadczeniu badano efekt ściółkowania gleby słomą na plonowanie 5 odmian minikiwi. Plantację doświadczalną założono w 2005 roku, ale obserwacje plonowania prowadzono w latach 2010–2015, kiedy krzewy weszły w pełnię owocowania. Połowę rzędu z każdą odmianą ściółkowano słomą, a połowa utrzymywana była w postaci ugoru herbicydowego. Rośliny nie były dodatkowo nawadnianie latem. Plonowanie odmian aktinidii było bardzo zróżnicowane, ale wyniki wskazują, iż ściółkowanie gleby poprawiło plonowanie wszystkich odmian. Największy plon handlowy uzyskano z odmian ściółkowanych ‘Ananasnaya’, ‘Geneva’ i ‘Weiki’. Ogólnie plon handlowy z roślin ściółkowanych słomą był większy (0,83–1,98 kg na roślinę) niż plon odmian uprawianych na ugorze herbicydowym.

Abstrakt. W dobie wzrostu zachorowalności na choroby o podłożu cywilizacyjnym konsumenci stawiają coraz wyższe wymagania produktom spożywczym. Spowodowane to jest wzrostem świadomości konsumentów na temat możliwości stymulowania metabolizmu przez określone składniki żywności. Odpowiedzią branży spożywczej na to zapotrzebowanie jest żywność funkcjonalna. Żywność funkcjonalna ma na celu poprawę aktywności organizmu człowieka poprzez poprawę procesów metabolicznych lub fizjologicznych. Zalecana zatem jest dla wzmacniania określonych funkcji organizmu lub w celu obniżenia zachorowalności na schorzenia o podłożu cywilizacyjnym. Celem przeprowadzonych badań była ocena stanu wiedzy polskich konsumentów na temat żywności funkcjonalnej, jaki mają do niej stosunek oraz zbadanie, czy grupa docelowa spożywa produkty należące do żywności funkcjonalnej. Badania ankietowe przeprowadzono w grupie 241 pracowników biurowych. Badano poziom wiedzy, znajomość oraz opinię respondentów na temat wpływu żywności funkcjonalnej na organizm człowieka, stosując elektroniczny formularz ankietowy. Zaobserwowano, że respondenci posiadali wybiórczą wiedzę na temat właściwości prozdrowotnych produktów należących do żywności funkcjonalnej, co podkreślali w swoich odpowiedziach. Stan wiedzy ankietowanych wpływał również na wymagania stawiane producentom tego rodzaju żywności. W świetle uzyskanych wyników badań istotna wydaje się kontynuacja edukacji społeczeństwa w zakresie żywności funkcjonalnej.

Abstrakt. Celem pracy była analiza przyczyn brakowania oraz określenie zaburzeń zdrowotnych układu rozrodczego krów rasy jersey w jednym ze stad Wielkopolski. Badaniami objęto 331 krów rasy jersey. Materiał badawczy z lat 2010–2015 dotyczył dokumentacji oceny wartości użytkowej krów mlecznych, programu zarządzania stadem AfiFarm i zeszytu wizyt lekarza weterynarii. Dane źródłowe dotyczyły przyczyn brakowania krów oraz zaburzeń zdrowotnych układu rozrodczego występujących w okresie rozmnażania (tj. od wycielenia do skutecznego zacielenia). Powody ubywania krów podzielono według kryterium stosowanego przez Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka. W badaniach określono udział przyczyn brakowania krów oraz ustalono frekwencję poszczególnych zaburzeń zdrowotnych układu rozrodczego krów w okresie rozmnażania, przy uwzględnieniu podziału na grupy pierwiastek i wieloródek. Najczęstszymi przyczynami brakowań krów rasy jersey były jałowość i choroby układu rozrodczego. Natomiast u krów tej rasy wśród występujących w okresie rozmnażania zaburzeń układu rozrodczego najczęściej stwierdzano występowanie zapalenia błony śluzowej macicy. Pod względem statystycznym nie wykazano istotnego związku między grupą wiekową krów (pierwiastek i wieloródek), a częstotliwością występowania określonych zaburzeń układu rozrodczego. Zmniejszenie częstości występowania schorzeń układu rozrodczego u krów rasy jersey w okresie rozmnażania jest możliwe przy ciągłym doskonaleniu czynników środowiskowych oddziałujących na zwierzęta

Abstrakt. Ostatnio wzrosło zainteresowanie konsumentów żywnością, będącą źródłem substancji biologicznie czynnych. Dynamicznie rozwijający się rynek owoców i warzyw oferuje innowacyjne produkty zaliczane do grupy tak zwanych superowoców, wcześniej nieznanych lub mało znanych, o egzotycznych smakach, bogatych w składniki bioaktywne. Przykładem takiego produktu jest rokitnik. Celem badań było porównanie cech sensorycznych i upodobań konsumenckich wybranych produktów wykonanych z rokitnika zwyczajnego. Niektóre z badanych produktów zostały zakupione w sklepie organicznym, a niektóre przygotowano w laboratorium. Ocenę sensoryczną przeprowadzono przy użyciu trzech metod: akceptacji konsumenckiej w skali 9-stopniowej, w której oceniano wygląd ogólny, smak, zapach, klarowność i ogólną jakość sensoryczną. Dodatkowo oceniono skłonność konsumentów do zakupu testowanych produktów. Określono także profile smakowo-zapachowe badanych przetworów za pomocą ilościowej analizy opisowej (QDA). W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że soki i nektary z rokitnika nie są akceptowane przez konsumentów ze względu na cierpki smak oraz kwaśny smak i zapach, natomiast słodki owocowy smak oraz zapach dżemów zachęca konsumentów do ich zakupu.