Wydanie 358(57)1 2021

Abstrakt. W niniejszym artykule przedstawiono propozycję monitoringu gatunku średniej wielkości gryzonia Ameryki Południowej – kawii górskiej. Populacja tego gatunku nie jest na bieżąco monitorowana, nie można więc określić, ile dokładnie osobników znajduje się na wolności. W ostatnich latach obszar siedliska został jednak znacznie zmniejszony. Konieczne jest więc opracowanie metod jego monitoringu. Zaproponowano monitoring na kilku obszarach występowania gatunku: w prowincji dzielnicy Lima – Cercado de Lima, Rezerwacie Narodowym Junín oraz w prowincji miasta Ambo. Głównym celem artykułu jest określenie wskaźników stanu populacji, wskaźników jakości siedliska oraz ustalenie przykładowych terminów i częstotliwości badań.

Abstrakt. Żagnica zielona (Aeshna viridis) jest gatunkiem ważki z rodziny żagnicowatych (Aeshnidae), uwzględnionym w załączniku II Konwencji berneńskiej, a także załączniku IV Dyrektywy siedliskowej. Ograniczenie zasięgu występowania i liczebności żagnicy wiąże się z silną zależnością tego gatunku od osoki aloesowatej (Stratiotes aloides) i wynika ze spadku liczby odpowiednich siedlisk. Dotychczas próby opracowania metodyki monitoringu tego gatunku podejmowano w kilku europejskich krajach, między innymi w Szwecji, Danii oraz Holandii. W niniejszym artykule przedstawiono propozycję metodyki monitoringu opartego na ocenie wskaźników stanu populacji w postaci zagęszczenia wylinek oraz liczby osobników dorosłych oraz wskaźników stanu siedliska: powierzchni zbiornika pokrytej przez osokę aloesowatą, obecności zwartych łanów osoki aloesowatej, sukcesji w zbiorniku wodnym oraz antropopresji. Koncepcję metodyki oceny stanu populacji oparto na obserwacji osobników dorosłych oraz zbiorze wylinek, unikając odłowu larw, między innymi z powodu inwazyjności takiego postępowania oraz konieczności posiadania specjalistycznej wiedzy podczas identyfikacji gatunku. Z kolei koncepcja metodyki oceny stanu siedliska oparta jest na silnym związku żagnicy zielonej z osoką aloesowatą. Proponuje się prowadzenie monitoringu żagnicy zielonej na minimum kilkunastu obszarach badawczych w obrębie kraju, w cyklu dwuletnim. Przedstawiona propozycja metodyki monitoringu wymaga przeprowadzenia badań pilotowych w obrębie stanowisk żagnicy zielonej w celu oceny słuszności postawionych założeń w metodyce prowadzenia monitoringu tego gatunku.

Abstrakt. Kanczyl orientalny Tragulus kanchil Raffles, 1821 jest niewielkim roślinożernym ssakiem, zamieszkującym tereny południowo-wschodniej Azji. W przeciwieństwie do innych krytycznie zagrożonych gatunków, należących do tej samej rodziny, kanczyl orientalny występuje stosunkowo powszechnie. Jednak biologia gatunku, a także wielkość jego populacji są wciąż słabo poznane. Dotychczas nie zostały opracowane metody monitoringu dotyczące tego gatunku. Z tego względu w pracy zaproponowany został przykładowy sposób prowadzenia badań monitoringowych kanczyla orientalnego. Głównym celem badań jest oszacowanie liczebności populacji gatunku, jak również ocena jakości zajmowanych przez niego siedlisk. Na potrzeby przeprowadzenia takiej oceny zaproponowano wskaźniki dotyczące populacji i siedliska. Metodologia badań jest głównie oparta na zliczaniu osobników na wyznaczonych transektach, jak również na ocenie jakości siedliska i dostępności bazy pokarmowej. Zapropo- nowane zostały również metody dodatkowe, takie jak badania genetyczne i wykorzystanie fotopułapek. Badania tego typu mogą dostarczyć cennych informacji dotyczących wymagań siedliskowych kanczyla orientalnego, jak również danych opotencjalnych zagrożeniach mogących mieć wpływ na populację. W przyszłości zaproponowane metody mogłyby zostać rozszerzone lub udoskonalone, aby w jak najbardziej kompleksowy sposób dostarczyć wiadomości dotyczących gatunku, a także wspomóc opracowywanie i wdrażanie niezbędnych działań ochronnych.

Abstrakt. Corn (Zea mays L.) is one of the main source of feed and food resources. The importance of this culture in the world economy continues to grow. In Ukraine corn is an export-oriented crop of universal purpose and high potential. Based on the results of research in the ninth rotation of long-term stationary experiment, it was found that in the Western Forest-Steppe in four-field crop rotation on Albic Stagnic Luvisol the highest productivity of corn 73 t . ha–1 is formed by organo-mineral fertilizing system with systematic joint application of 10 t . ha–1 manure, N65Р68К68 on the background of periodic liming with 1.0 n CaCO3 by hydrolytic acidity. It is shown that long-term unilateral application of mineral fertilizer system (more than 50 years) on acidic soil along with the accumulation of nitrogen compounds increases the acidity and content of mobile aluminum compounds, leads to blocking the activity of enzyme systems, reducing absorption and transformation of nutrients and in consequence the formation of low-yield corn at the level of control without fertilizers.